Pełnomocnictwo

Pełnomocnictwo często spotykana nazwa dokumentu urzędowego, którego udzielenie jest warunkiem koniecznym wykonania pewnych czynności prawnych.

Definicja

Zgodnie z definicją pełnomocnictwa, która zawarta została przez ustawodawcę w Kodeksie Cywilnym jest to jednostronna czynność prawna, która polega na udzieleniu konkretnej osobie trzeciej upoważnienia do działania w imieniu mocodawcy. Należy pamiętać, że pełnomocnictwo w przeciwieństwie do upoważnienia pozwala na wyrażanie woli mocodawcy, a upoważnienie zezwala jedynie na podejmowanie konkretnych działań w imieniu mocodawcy.

Więcej o prawie cywilnym i podmiotach prawa cywilnego pisaliśmy tutaj.

Pełnomocnictwo ogólne

Na podstawie art. 99 §2 Kodeksu Cywilnego pełnomocnictwo ogólne powinno zostać udzielone na piśmie pod rygorem nieważności. Osoba, której mocodawca udzielił pełnomocnictwa jest zobowiązana do działania w granicach uzyskanego dokumentu. Pełnomocnictwa może zostać udzielone bezterminowo lub na czas określony.

Dokument pełnomocnictwa

Czy konieczne jest potwierdzenie udzielenie pełnomocnictwa przez notariusza? Nie zawsze, ponieważ zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego forma pełnomocnictwa musi być taka sama, jak forma czynności prawnych, których ono dotyczy. Zatem jeżeli czynność prawna będzie wykonywana w formie aktu notarialnego, to wówczas pełnomocnictwo także musi tę formę spełniać. Podstawowym przykładem takiej czynności prawnej jest sprzedaż nieruchomości, dla której ustawodawca zastrzegł formę aktu notarialnego.

Czynności zwykłego zarządu

Zgodnie z treścią art. 98 Kodeksu Cywilnego pełnomocnictwo ogólne obejmuje czynności zwykłego zarządu. Jeżeli następuje sytuacja, w której zostaną przekroczone czynności zwykłego zarządu konieczne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj. Wyjątek stanowi sytuacja, w której ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności. Jeden z takich wyjątków stanowi ustawa o własności lokali. Wówczas konieczne jest wydanie pełnomocnictwa szczególnego.

Przekroczenie zakresu pełnomocnictwa

W przypadku przekroczenia zakresu udzielonego pełnomocnictwa lub w sytuacji, w której dana osoba nie posiada ważnego umocowania, ustawodawca określił w Kodeksie Cywilnym, że ważność zawartej umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w imieniu której została ona zawarta. Dodatkowo druga strona umowy może wyznaczyć osobie odpowiedni termin potrzebny do potwierdzenie umowy. Po bezskutecznym upływie tego terminu, osoba która zawarła tę umowę, traktowana jako fałszywy pełnomocnik musi zwrócić to, co otrzymał w ramach zawartej w sposób nieprawidłowy umowy oraz jest zobowiązana do naprawienia wynikłej dla drugiej strony szkody.

Odwołania pełnomocnictwa

Zgodnie z art. 101 Kodeksu Cywilnego możliwe jest odwołanie pełnomocnictwa, które może zostać dokonane w każdym czasie, chyba że mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. Ponadto należy pamiętać, że umocowanie wygasa w przypadku śmierci mocodawcy lub pełnomocnika. Wyjątkiem jest sytuacja, w której w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego jego podstawą. W momencie, kiedy następuje wygaśnięcie umocowania pełnomocnik jest zobowiązany do zwrotu mocodawcy dokumentu pełnomocnictwa.

Pełnomocnictwo procesowe

Najczęściej spotykaną sytuacją, w której następuje udzielenie pełnomocnictwa jest umocowanie do działania w procesie sądowym, czyli prowadzenia wszystkich toczących się spraw w imieniu mocodawcy. Natomiast pełnomocnictwo szczególne będzie dotyczy konkretnie określonej sprawy. Ponadto odrębne przepisy stwarzają w konkretnych sytuacjach dodatkowe wymagania czy wytyczne dotyczące udzielanego pełnomocnictwa. Przykładem takiej decyzji ustawodawcy jest określone w kodeksie postępowania cywilnego np. pełnomocnictwo w zakresie prowadzenia spraw strony w sprawach małżeńskich.

Prokura

Przy wymienianiu jakie są możliwe do wydania rodzaje pełnomocnictwa nie można zapomnieć o szczególnym rodzaju, jakim jest prokura. Takie pełnomocnictwo dotyczy przedsiębiorcy, który decyduje się na udzielenie pełnomocnictwa do czynności w ramach działalności przedsiębiorstwa. Ustanowienie prokurenta musi zostać wpisane do KRS wraz z określeniem rodzaju oraz formy wykonywania prokury. Przedsiębiorca jest zobowiązany do zgłoszenia prokury w terminie 7 dni od dnia powołania prokurenta. Pamiętaj, że niemożliwe jest złożenie kopii wymaganych dokumentów, sąd rejestrowy pracuje na oryginałach dokumentów. Prokura wygasa wraz ze śmiercią prokurenta oraz w przypadku wykreślenia podmiotu z rejestru przedsiębiorców, ogłoszenia upadłości, rozpoczęcia likwidacji czy przekształcenia przedsiębiorcy. Aktualne odpisy wraz z informacją o udzielonych prokurach można znaleźć w systemie E-KRS, co znacząco ułatwia prowadzenie działalności gospodarczej i zawieranie umów pomiędzy podmiotami.

Masz dodatkowe pytania? Odpowiedzi na te najczęściej zadawane dotyczące prowadzonych spraw znajdziesz w innych artykułach na naszej stronie. Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej zapraszamy do kontaktu  lub skorzystania z naszej usługi porady prawnej w formie online