Przepisy kodeksu pracy umożliwiają pracodawcy zabezpieczenie własnych interesów przed ewentualnymi niepożądanymi procederami aktualnych lub byłych pracowników. Zakaz konkurencji może obowiązywać w czasie trwania stosunku pracy, jak i przez określony czas po rozwiązaniu umowy o pracę. Zakres zakazu konkurencji może obejmować weto przeciw prowadzeniu działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy lub brak zgody na świadczenie pracy w konkurencyjnej firmie.
Zapisy o zakazie konkurencji regulują zapisy art. 101 i art. 1014 Kodeksu pracy.
Umowa o zakazie konkurencji nie może zabraniać pracownikowi wykonywania innej działalności. W ramach zakazu konkurencji obowiązującego u danego pracodawcy właściciel firmy może jedynie zakazać wykonywania działalności o konkurencyjnym profilu. Według wyroku Sądu Najwyższego umowa o zakazie konkurencji musi precyzyjnie określać zbiór produktów lub usług objętych zakazem i nie może dotyczyć żadnej zbieżnej działalności.
Klauzula zakazu konkurencji musi mieć formę pisemną pod rygorem nieważności. Brak zachowania pisemnej formy bezwzględnie unieważnia porozumienie, w związku z czym nie wywołuje określonych w umowie skutków prawnych. Kodeks pracy dopuszcza zawarcie aliansu w postaci umowy elektronicznej zatwierdzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym lustrowanym z użyciem ważnego kwalifikowanego certyfikatu.
Ponadto forma pisemna dotyczy również wszelkich zmian w umowie, odstąpienia od niej czy też jej wypowiedzenia.
Zakaz wykonywania działalności konkurencyjnej w czasie trwania umowy o pracę wynika z zapisów art. 100 § 2 pkt 4 kodeksu pracy. Według którego każdy pracownik jest zobowiązany do dbałości o dobro zakładu pracy, należytej ochrony informacji i mienia. Oznacza to, że zapisy art. 100 § 2 pkt 4 kodeksu pracy odgórnie zobowiązują każdego pracownika i obligują do przestrzegania powszechnego zakazu konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy. Ponadto w przypadku braku odrębnej umowy o zakazie konkurencji, czas trwania zakazu nie może wykraczać poza czas trwania stosunku pracy. Zawarcie umowy o zakazie konkurencji ma na celu uszczegółowić zakres i okres obowiązywania zakazu konkurencji.
Dodatkowo pracodawca ma prawo uzależnić zawarcie umowy o pracę od podpisania przez pracownika zakazu konkurencji. Odmowa zawarcia takiej umowy w ramach stosunku pracy może stanowić podstawę do wypowiedzenia zatrudnienia. Przy braku zapisów dotyczących terminu obowiązywania zakazu umowa przestaje obowiązywać wraz z ustaniem zatrudnienia.
Ponadto umowa o zakazie konkurencji, która obejmuje okres po ustaniu zatrudnienia, może zostać zawarta tylko i wyłącznie w przypadku, gdy pracownik ma informacje, które mogłyby narazić pracodawcę na szkodę. Dodatkowo umowa taka powinna zawierać wzmiankę o wysokości odszkodowania należnego pracownikowi za powstrzymanie się od niepodejmowania działalności konkurencyjnej w wysokości wynoszącej przynajmniej 25% wynagrodzenia.
Należy również podkreślić, że umowa o zakazie konkurencji obowiązująca w trakcie okresu zatrudnienia może obejmować nieodpłatny zakaz konkurencji. Jednakże może również przewidywać świadczenie pieniężne.
Następstwem złamania zakazu może być oczywiście wypowiedzenie stosunku pracy. W przypadku, gdy pracownik przy zakazie działalności konkurencyjnej wykorzystywał do własnych działań konkurencyjnych potencjał pracodawcy, rozwiązanie umowy o pracę może mieć postać zwolnienia dyscyplinarnego z tytułu poważnego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.
Ponieważ według przepisów k.p. zakaz ujawniania i wykorzystywania tajemnic przedsiębiorstwa obowiązuje każdego pracownika do trzech lat po ustaniu stosunku pracy, konsekwencją złamania zakazu może być konieczność uregulowania zapłaty odszkodowania. Rekompensata zależna jest od wysokości wyrządzonej szkody, jednakże nie może przekraczać kwoty trzymiesięcznego uposażenia przysługującego pracownikowi na dzień wyrządzenia szkody.
W przeciwieństwie do pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę zleceniobiorcy nie są objęci zakazem prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec zleceniodawcy. Jednakże kwestia zakazu konkurencji może być objęta odpowiednią klauzulą w umowie zleceniu lub dodatkową umową. W przypadku umów cywilnoprawnych k.p. nie zawiera precyzyjnych wskazań, opisujących czego może dotyczyć zakaz konkurencji. Nie oznacza to jednak, że granice zakazu konkurencji w umowach cywilno-prawnych są pozbawione jakichkolwiek ram.
Przy tworzeniu klauzul związanych z zakazem konkurencji należy się przede wszystkim kierować zasadami dotyczącymi współżycia społecznego. W związku z tym przy wprowadzaniu zakazu konkurencji przewidzianego dla osoby zatrudnionej na podstawie umowy cywilno- prawnej należy szczegółowo rozważyć zarówno interes zleceniodawcy, jak i zleceniobiorcy. Umowa taka powinna także określać wysokość ekwiwalentu za powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej po ustaniu obowiązywania umowy cywilno-prawnej. Brak takiego zapisu w umowie można bowiem uznać za sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, co może być podstawą do unieważnienia umowy.
Umowy cywilno-prawne nie podlegają regulacjom zawartym w k.p. Dlatego przy umowach cywilno-prawnych, w przypadku złamania zakazu konkurencji strony umowy mogą ustalić pomiędzy sobą następstwa niedotrzymania umowy. Jedną z częściej wybieranych opcji jest kara umowna o określonej wysokości.
Reasumując przy umowach cywilno-prawnych, z wyjątkiem umów agencyjnych, zapisy k.p. nie regulują postępowania w powyższym temacie. Jednakże do każdej z takich umów można wprowadzić zastrzeżenie zakazu konkurencji. Strony zawierające taką umowę mogą dowolnie zredagować zapisy różnych zakazów konkurencji pod warunkiem zachowania zasad współżycia społecznego.
Zakaz konkurencji po rozwiązaniu stosunku pracy przestaje obowiązywać przed upływem terminu obowiązywania umowy w przypadku wygaśnięcia przyczyn uzasadniających zakaz konkurencji. I w sytuacji, gdy pracodawca nie wywiązuje się z obowiązku wypłaty pracownikowi odszkodowania. Ponadto w przypadku niedotrzymania zapisów zakazu konkurencji przez pracodawcę pracownik ma prawo do podjęcia działalności konkurencyjnej określonej w umowie.
Natomiast wcześniejsze rozwiązanie umowy o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia możliwe jest, jeżeli zapisy porozumienia:
Ponadto strony umowy o zakazie konkurencji zawsze mają prawo do rozwiązania aliansu za porozumieniem stron bez konieczności podawania przyczyn.
Zawiłości prawne związane z zakazem konkurencji warto zawsze skonsultować z kwalifikowanym radcą prawnym. Pomoc taką, związaną z wszelkimi wątpliwościami z zakresu zakazu konkurencji proponuje Kancelaria Radcy Prawnego Pawła Tołoczko. Pomoc prawna dla firm może mieć formę doraźnego wsparcia lub stałej współpracy.
Usługi Kancelarii skierowane są także do osób fizycznych. Kancelaria proponuje bowiem rozbudowany wachlarz usług obejmujący:
Warto szczegółowo zapoznać się z ofertą kancelarii na stronie: https://www.kancelaria-toloczko.pl/oferta/.
I przede wszystkim warto korzystać z możliwości wsparcia, jaką proponuje Kancelaria. Zwłaszcza że z pomocy można skorzystać również on-line po wypełnieniu krótkiego formularza dostępnego w zakładce „Porada on-line”. Natomiast celem nawiązania dłuższej współpracy lub w sprawach wymagających bezpośredniego spotkania, na rozmowę można umówić się w dogodnym terminie. Po uzgodnieniu terminu spotkania telefonicznie lub mailowo. Dane kontaktowe są oczywiście dostępne w zakładce „Kontakt”.
Warto korzystać ze wsparcia Kancelarii, ponieważ profesjonalna i przede wszystkim skuteczna pomoc prawna niesie spokój i pewność, że każdy problem można rozwiązać. Wsparcie Kancelarii jest w wielu sytuacjach dobrem bezcennym i pozwala ze spokojem, pewnością i nadzieją patrzeć w przyszłość.
Prawo skargi na działania funkcjonariusza policji stanowi kluczowy element mechanizmu ochrony praw i wolności obywatelskich. Umożliwia każdej osobie, która czuje się pokrzywdzona lub niesprawiedliwie potraktowana przez policjanta, podjęcie stosownych kroków prawnych. To fundamentalne prawo zapewnia, że nadużycia lub nieprawidłowości w działaniach organów ścigania mogą być …
WięcejUporczywe nękanie, znane również jako stalking, jest poważnym zagrożeniem dla indywidualnego poczucia bezpieczeństwa i prywatności. W obliczu rosnącej świadomości społecznej na temat jego skutków, temat odszkodowania za nękanie zyskuje na znaczeniu. W naszym społeczeństwie, gdzie granice prywatności są coraz bardziej narażone, niezbędna jest znajomość praw …
WięcejWychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych Klientów, Kancelaria oferuje udzielanie porad prawnych on-line. W celu otrzymania porady prawnej drogą elektroniczną, należy wypełnić krótki formularz, opisać Państwa problem lub nurtujące pytanie, wskazać swoje imię, nazwisko, adres e-mail oraz numer telefonu do kontaktu.
Dowiedz się więcejul. Mazurska 10/4
10-512 Olsztyn
Tel: 511 844 511
E-mail: biuro@kancelaria-toloczko.pl
